przez nenka132 » 15 lut 2015, o 12:16
Dieta FODMAP to dieta o małej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols – FODMAP).
Za jej twórców uznaje się australijskich naukowców z Monash University (Monash University, Medicine, Nursing and Health Sciences). Wykorzystywana jest w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego (irritable bowel syndrome – IBS).
Badania wykazały, że węglowodany łatwo fermentujące, słabo wchłaniane i o wysokim ciśnieniu osmotycznym, do których zalicza się fruktozę, laktozę, fruktany oraz alkohole polihydroksylowe (do grupy tej zalicza się sztuczne środki słodzące, takie jak sorbitol, mannitol, maltitol, ksylitol), mogą nasilać objawy IBS. Uznaje się więc, że dieta o małej zawartości FODMAP jest skuteczną formą leczenia dietetycznego tej choroby.
Dwa etapy diety FODMAP
Jak podkreślają naukowcy z Monash University, nie jest to dieta, którą należy stosować do końca życia. Składa się ona z dwóch etapów. W pierwszej fazie eliminuje się na 6–8 tygodni produkty zawierające duże ilości FODMAP. Po tym czasie w miarę ustępowania objawów IBS przechodzi się do etapu drugiego, w którym dietę należy stopniowo rozszerzać (biorąc pod uwagę indywidualną tolerancję) o produkty zawierające więcej FODMAP.
Podkreśla się, że większość osób może powrócić do normalnego sposobu odżywiania, z wykluczeniem pojedynczych produktów bogatych w FODMAP.
Dlaczego produkty zwierające duże ilości FODMAP nasilają objawy IBS?
Produkty obfitujące w FODMAP przechodzą w postaci niezmienionej do jelita i poprzez swoje działanie osmotyczne powodują nagromadzenie płynów w jego świetle. W ten sposób dochodzi do przyspieszenia motoryki jelit. Po przejściu do jelita grubego podlegają one fermentacji bakteryjnej ze wzmożoną produkcją dwutlenku węgla i wodoru. Dalsze przemiany mogą prowadzić do wytworzenia siarkowodoru i metanu. Procesy te są odpowiedzialne za uczucie dyskomfortu w rejonie jamy brzusznej (ból oraz uczucie przelewania), biegunki lub zaparcia i wzdęcia.
Źródła FODMAP w diecie
W tabeli podano przykłady produktów o małej i dużej zawartości FODMAP. Na pierwszym etapie diety należy całkowicie wyeliminować produkty zawierające duże ilości FODMAP. Nie jest to trudne, ponieważ dla produktów przeciwwskazanych (z dużą zawartością FODMAP) istnieje alternatywa w postaci produktów dozwolonych (z małą zawartością FODMAP).
produkty duża zawartość FODMAP mała zawartość FODMAP
warzywa duza zawartosc - cebula, szparagi, karczochy, brokuły, kalafior, patisony, brukselka, soczewica, groszek zielony, pory, buraki ćwikłowe, kapusta, grzyby, koper włoski, czosnek mala zawartosc-marchew, pomidory, ogórki, papryka o wydłużonych strąkach, kapusta chińska, kiełki bambusa, seler, kukurydza, bakłażan, sałata, dynia, kabaczek, słodkie ziemniaki, szczypior
owoce duza zawartosc - jabłko, gruszka, mango, gruszka chińska, arbuz, nektarynka, brzoskwinie, morele, śliwki, owoce suszone, owoce z puszki mala zawartosc-banany, winogrona, kiwi, mandarynki, pomarańcze, ananasy, grejpfruty, cytryny, jagody, truskawki
mleko i produkty mleczne duza zawartosc -twaróg, delikatne sery (mascarpone, ricotta), mleko skondensowane, jogurty, maślanka, mleko (krowie, owcze, kozie), kwaśna śmietana, bita śmietana, mleko sojowe mala zawartosc-ser (szwajcarski, cheddar, parmezan, mozzarella), ser brie, ser camembert, mleko migdałowe, mleko ryżowe, masło, masło orzechowe, margaryna
źródło białka duza zawartosc -nasiona roślin strączkowych: soczewica, ciecierzyca, fasola, soja mięso, ryby, drób, jaja, tofu
pieczywo i produkty zbożowe duza zawartosc-żyto, produkty pszenne, pieczywo pszenne, płatki śniadaniowe pszenne z suszonymi owocami, makaron pszenny mala zawartosc- pieczywo bezglutenowe, mąka orkiszowa, chleb orkiszowy na zakwasie, płatki ryżowe, mąka owsiana, płatki owsiane, makaron bezglutenowy, ryż, komosa ryżowa
orzechy i nasiona duza zawartosc- orzechy nerkowca, pistacje mala zawartosc- orzechy włoskie, migdały, orzeszki ziemne, orzechy pekan, orzeszki piniowe, orzechy makadamia, ziarna sezamu, pestki dyni, nasiona słonecznika (wszystkie powyższe w ilości 1 małej garści)
inne syrop z agawy, miód, syrop glukozowo-fruktozowy (high fructose corn syrup – HFCS), słodziki (sorbitol, mannitol, maltitol, ksylitol) cukier kryształ, syrop klonowy, aspartam, stewia
Na co jeszcze należy zwrócić uwagę?
Bardzo ważnym warunkiem skutecznej eliminacji produktów obfitujących w FODMAP jest uważne czytanie składu gotowych produktów i potraw. Należy pamiętać, że czosnek i cebula są bardzo często dodawane do doprawionych mięs i gotowych mieszanek przyprawowych. Podobnie jest w przypadku produktów zawierających sztuczne środki słodzące.
Do produktów przeznaczonych dla diabetyków, niektórych jogurtów, soków czy gum bez cukru dodaje się słodziki. Należy zwrócić uwagę również na produkty zawierające dodatek syropu glukozowo-fruktozowego: słodycze i wyroby cukiernicze, jogurty, soki, musztardy, keczup i inne gotowe sosy. Dzięki uważnemu czytaniu etykietek zyska się pewność, że dany produkt nie zawiera FODMAP.
Przykładowy jadłospis uwzględniający produkty z małą zawartością FODMAP
Wydrukuj przykładowy jadłospis
Śniadanie
płatki owsiane z dodatkiem mleka ryżowego (do kupienia w sklepach ze zdrową żywnością – przyp. red.), pokrojonych bananów i kiwi
herbata czarna (jeśli to konieczne, z dodatkiem cukru)
wczoraj ogladala program o ibs . Czego sie dowiedzialam -osoby z ibs produkuja znaczna ilosc gazow,w jelicie w postaci biegunkowej jest znaczna ilosc zolci ,u chorych na ibs u wiekszosci pacjentow wystepuje zespol rozrostu bakteryjnego,badania wykazal ,ze znaczna poprawe przynosi dieta fod map,probiotyk mutaflora,oraz antygonisci receptora seretoniny .